ਸ਼ਿਆਮਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੁਖਰਜੀ ਰਰਬਨ ਮਿਸ਼ਨ (ਐਸ.ਪੀ.ਐਮ.ਆਰ.ਐਮ.)

ਮਿਸ਼ਨ ਬਾਰੇ

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਇਕੱਲੇ-ਇਕੱਲੇ ਬਸਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਬਸਤੀਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ, ਜੋ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੂਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਆਰਥਿਕ ਚਾਲਕ ਹਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਲੇ ਫਾਇਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਅਜਿਹੇ ਸਮੂਹਾਂ ਲਈ ਠੋਸ ਨੀਤੀਗਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਕੇਸ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਮੂਹ ਇਕ ਵਾਰ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਗਏ,ਉਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਰਰਬਨ’ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦਿਆਂ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ, ਸ਼ਿਆਮਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੁਖਰਜੀ ਰਰਬਨ ਮਿਸ਼ਨ (ਐਸ.ਪੀ.ਐਮ.ਆਰ.ਐਮ.) ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਰੱਖੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਕੇ ਅਜਿਹੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਆਰਥਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 300 ਰਰਬਨ ਸਮੂਹਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਲਈ ਇਹ ਤਜਵੀਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਰਾਹੀਂ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਵਿਕਾਸ ਲਈ, ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਗੈਪ ਫੰਡਿੰਗ (ਸੀ.ਜੀ.ਐਫ.) ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਏਗੀ।

 ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮਨੋਰਥ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਰਬਨ ਮਿਸ਼ਨ (ਐਨ.ਆਰ.ਯੂ.ਐਮ.) ਦਾ ਮਨੋਰਥ “ਅਜਿਹੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੈ ਜੋ ਪੇਂਡੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਤ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਕ “ਰਰਬਨ ਪਿੰਡਾਂ” ਦਾ ਸਮੂਹ ਜੋ  ਮੁਢਲੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੀਆਂ ਸਮਝੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਇਕਸਾਰਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ’ ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਰਬਨ ਮਿਸ਼ਨ (ਐਨ.ਆਰ.ਯੂ.ਐਮ.) ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਥਾਨਕ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ, ਮੁਢਲੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਰਰਬਨ ਸਮੂਹ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ।

ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ

ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਅਧੀਨ ਕਲਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵੱਡੇ ਨਤੀਜੇ ਇਹ ਹਨ: i. ਪੇਂਡੂ-ਸ਼ਹਿਰੀ ਵੰਡ – ਜਿਵੇਂ ਆਰਥਿਕ, ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ। ii. ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਸਥਾਨਕ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਨਾ। iii. ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ। iv. ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰਨਾ।